صنایع هوافضا در دنیا یکی از پیشروترین زمینههای تحقیقاتی است و همواره موجبات ترقی و جهش در سایر رشتههای علوم و مهندسی را فراهم ساخته و در این راستا بودجههای عظیم نظامی و غیرنظامی را به خود اختصاص داده است، موضوعاتی از قبیل طراحی و ساخت هلیکوپتر، هواپیمای بدون سرنشین، بدون موتور، عمود پرواز و یا جنگنده از یک طرف و ساخت پایگاههای فضایی، مسافرت به کرات دیگر و جنگ ستارگان از طرف دیگر جامعیت و حساسیت این رشته را بیش از پیش روشن میسازد. مهندسی هوافضا مجموعهای از علوم و تواناییهای علمی و عملی در زمینه تحلیل، طراحی و ساخت وسایل پرنده نظیر هواپیماها، چرخبالها، گلایدرها، موشکها و ماهوارهها است. به طور کلی مهندسی هوا فضا علمی است که در آن از همه علوم از جمله متالوژی ، کامپیوتر و الکترونیک استفاده میشود.
* گرایشها و ابعاد مختلف این رشته در کارشناسی ارشد
این رشته پنج گرایش دارد:
۱)آیرودینامیک ، ۲) جلوبرندگی، ۳) مکانیک پرواز ،۴) سازههای هوافضایی، ۵) سوانح هوایی و صلاحیتهایپروازی
«آیرودینامیک» به مطالعه و بررسی جریان هوا، محاسبه نیروها و گشتاورهای ناشی از آن بر روی جسم پرنده میپردازد و مهندس هوا فضا با فراگیری این علم به تحلیل جریانهای پیچیده در اطراف اجسام پرنده پرداخته و با به دست آوردن نیروهای آئرودینامیکی امکان بررسی پایداری و طراحی سازه را فراهم میکند.
«جلوبرندگی» به مطالعه و بررسی سیستمهای جلوبرنده اعم از موتورهای پیستونی ، توربینی ، راکتها و نحوه تولید نیروی رانش در آنها میپردازد.
«مکانیک پرواز» به مطالعه و بررسی رفتار و حرکات جسم پرنده با استفاده از اطلاعات آئرودینامیکی ، هندسی و وزنی میپردازد و در واقع علم مکانیک پرواز از «عملکرد» تشکیل میشود و «عملکرد» به بررسی برد، مسافت نشست و برخاست، مداومت پروازی در سرعتهای مختلف و پایداری و کنترل وسایل پرنده میپردازد.
«سازههای هوافضایی» به مطالعه و بررسی سازههای هواپیما و دیگر وسایل پرنده میپردازد و هدف آن طراحی سازههایی است که علاوه بر استحکام کافی در برابر بارهای آئرودینامیکی و سایر بارهای استاتیکی وارد بر وسایل پرنده، حداقل وزن ممکن را نیز داشته باشند.
* زمینههای اشتغال
همانطور که پیش از این گفتیم هدف اصلی صنعت هوافضا طراحی و ساخت وسایل پرنده است، در نتیجه فارغالتحصیلان مهندسی هوافضا میتوانند در صنایع و موسسات تحقیقاتی هواپیمایی ، موشکی و ماهواره فعالیت بکنند و همچنین در کلیه موسسات و سازمانهایی که به نحوی از وسایل پرنده استفاده میکنند، به عنوان کارشناس تحقیق در عملیات و تعمیر و نگهداری خدمت کنند. اما علاوه بر اشتغال در مراکز فوق، یک مهندس هوافضا با تسلط بر علوم آئرودینامیک، طراحی سازه و روشهای طراحی توربو ماشینها توانایی کار در شاخههای متعددی از مهندسی و پروژههای خارج از حیطه صنایع هوافضایی را نیز دارد.
کاربرد زمینههای مطالعاتی یک مهندس هوافضا تنها به طراحی هواپیما و وسایل پرنده محدود نمیشود. برای مثال آئرودینامیک خودروهااز برخی جهات شباهت زیادی به آئرودینامیک هواپیما دارد و امروزه در اغلب صنایع خودروسازی با استفاده از تونل باد و علم آئرودینامیک ، خودروهای کم مصرفتری میسازند. فرایند سیستمهای کنترل صنعتی نیز با فرایندهای طراحی کنترل در وسایل پرنده بر یک مبنا است و همچنین سازه اتومبیل و کشتی مشترکات زیادی با سازه یک هواپیما دارد و بالاخره توربینهای گاز یک نیروگاه یا ایستگاه پمپ گاز همانند یک موتور جت تحلیل و طراحی میگردند. در نتیجه یک مهندس هوافضا علاوه بر شرکتهای هوایی در نیروگاهها، صنایع نفت و گاز و صنایع خودروسازی فرصتهای شغلی خوبی دارد.