به یاری نفت است که کوچکترین موتور خودرو تا كشتی های غول پیكر به حرکت در می آید و صدها هزار نوع تولیدات و مصنوعات صنایع مختلف و جدید فرآورده های دارویی ، پتروشیمی، کودهای شیمیایی، پارچه ها و الیاف مصنوعی، پلاستیک ها، چسب ها، فرآورده های بهداشتی و آرایشی و پوشش های استحفاظی تولید می شود. خوشبختانه کشور ما که در دل خلیج نفت خیز فارس قرار گرفته است، به عنوان یکی از منابع و معادن بزرگ نفت و گاز جهان به شناخته می شود. لذا تربیت نیروی انسانی متخصص و کارآمد برای بهره برداری درست و بهینه از این سرمایه خداداد و جوابگویی افراد به نیاز های آتی صنعت نفت کشور، بسیار ضروری است.
مهندسی نفت را می توان اینگونه تعریف کرد: کشف یک مخزن نفتی به مهندسی اکتشاف، روش رسیدن به مخزن به مهندس استخراج شبیه سازی و تعیین فشار، دما و نوع مخزن به مهندس مخازن و نحوه بهره برداری از مخازن به مهندس بهره برداری از منابع نفت بازمیگردد.
به همین منظور مجموعه کارشناسی ارشد مهندسی نفت که دارای سه گرایش مهندسی اکتشاف نفت، مخازن هیدروکربوری نفت، مهندسی حفاری و بهره برداری نفتـ می باشد، و هدف آن تربیت مهندسین کارآمدی است که بتوانند روش های بهینه بهره برداری از منابع نفت و گاز را طراحی و اجرا کنند.
گرایش اکتشاف
اولین مرحله برای بهره برداری یا برداشت نفت ، کشف حوزه های نفتی می باشد که این کار توسط لرزه نگاری انجام می گیرد. مهندسین اکتشاف ، امواج صوتی را به اعماق زمین فرستاده و سپس امواج برگشتی را اندازه گیری و پردازش می کنند تا به وجود یا عدم وجود نفت در درون زمین پی ببرند. این گرایش ارتباط نزدیکی با زمین شناسی دارد.
گرایش حفاری
طراحی تجهیزات حفاری و انجام عملیات در مناسب ترین شرایط و ارزیابی اثرات تکنولوژی حفاری و استخراج بر محیط زیست کشور و ارائه راه های مناسب برای جلوگیری از تخریب آن ، جزو فعالیت های این گرایش می باشد . یک مهندس حفار روش هایی را ارائه می دهد که هزینه حفاری را پایین و راندمان کار را بالا می برد.
گرایش مخازن
دانش مهندسی مخازن به این می پردازد که ما در یک حوزه نفتی در اعماق زمین مثلاً در عمق ۲ یا ۳ هزار متری چه مقدار نفت و گاز داریم و چه مقدار از آن قابل دسترسی می باشد و با چه سرعتی می توان از مخزن مورد نظر برداشت کرد؟ مهندسی نفت گرایش مخازن ، نوع مخزن نفت یا گاز و همچنین فشار، دما و عمق آن از سطح زمین را مشخص می کند زیرا موارد فوق در نحوه برداشت و استخراج نفت از مخازن تأثیر دارد.
علاوه بر دو درس ریاضی و فیزیک که دو درس پایه در تمامی رشته های مهندسی از جمله رشته مهندسی نفت می باشد ، درس زبان انگلیسی نیز در این رشته اهمیت ویژه ای دارد. در ضمن به دلیل اینکه نوع کار فارغ التحصیلان این رشته سنگین می باشد و محیط کارشان نیز خارج از شهر می باشد ، دانشجویان این دانشگاه از بین داوطلبان مرد انتخاب می شوند. برای مثال یک مهندس حفاری در وزارت نفت باید ۱۵ روز خارج از شهر و دور از خانواده باشد و سپس یک هفته مرخصی دارد.
فرصت های شغلی رشته مهندسی نفت
قطعاً اولین بازار کار موجود برای فارغ التحصیلان این رشته وزارت نفت می باشد اما دانشگاه صنعت نفت در حال حاضر دانشجویان این رشته را بورسیه نمی کند بلکه اگر سطح علمی دانشجویی خوب باشد، در نهایت جذب وزارت نفت می شود. البته در حال حاضر بیش از ۷۰ درصد از دانشجویان جذب وزارت نفت می شوند و مابقی آنها نیز جذب صنایع شیمیایی خصوصی می شوند.
رشته مهندسی نفت (گرایش اكتشاف)
نقش و توانائیهائی كه دانشجویان پس از فارغ التحصیلی در این رشته كسب می كنند عبارتند از:
– آشنائی با دانش امروز زمین شناسی نفت و انجام مطالعات مربوطه و بهره گیری از نتایج حاصله.
– انجام آزمایشات و جمع آوری اطلاعات علمی و فنی مربوطه به ناحیه مورد اكتشاف و عملیات اكتشافی.
– انتخاب و یا تعیین مناسب و روش اكتشاف و اجرای آن با توجه به وضعیت زمین شناسی و شرایط محیطی و اقلیمی ناحیه موردنظر.
– طرح عملیات و تأمین تداركات و تلفیق برنامه های مربوطه برای اجرای بهینه عملیات اكتشافی موردنظر.
– برآورد فنی و اقتصادی طرح ها و عملیات اكتشاف.
– مدیریت موثر و صیانت تجهیزات برای مطالعات زمین شناسی، نقشه برداری و عملیات اكتشاف.
– مدیریت و صیانت از مخازن نفت اكتشافی و اعمال روشهای ازدیاد برداشت از جلوگیری از آلودگی و تخریب محیط زیستی با استفاده از مطالعات زمین شناسی و عملیات اكتشافی.
فارغ التحصیلان این دوره می توانند مطالعات و عملیات مهندسی زمین شناسی نفت، محاسبات و طراحی و تلفیق عملیات و اجزاء جانبی برنامه های اكتشافی وزارت نفت را به عهده بگیرند. و نقش مؤثر خود را در عملی نمودن و اجرای بهینه برنامه های مطالعاتی و اكتشافی در تلفیق تداركات و طرح و چگونگی پیاده كردن برنامه های اكتشافی آتی و استراتژیك صنعت نفت كشور ایفا كنند.
رشته مهندسی نفت (گرایش بهره برداری از منابع نفت)
نقش و توانائیهائی كه دانشجویان پس از فارغ التحصیلی در این رشته كسب می كنند عبارتند از:
– ارزیابی قابلیت تولید در مخازن و بررسی امكان پذیری روشهای بهره برداری موردنظر.
– ارزیابی فنی-اقتصادی مخازن و تجهیزات آن.
– طرح و اجرای بهینه عملیات بهره برداری.
– تشخیص ویژگیها و چگونگی رفتار با چاههای گوناگون.
– توجیه و انتخاب روش مناسب برای بهره برداری و ازدیاد برداشت با توجه به شرایط فنی و اقتصادی.
– صیانت از منابع نفت و گاز و ارائه روش های عملی برای افزایش طول عمر این منابع.
– بررسی و ارزیابی اثر استراتژیك روش بهره برداری بر محیط زیست.
فارغ التحصیلان این دوره می توانند در بخش های مختلف مربوط به تولید و بهره برداری در كشور مشغول به فعالیت شده و سبب كارایی و بازده بالاتر ین بخش از صنعت شوند و نقشی مؤثر در حل مشكلات فرآوری تولید و بهره برداری از مخازن داشته باشند.
رشته مهندسی نفت (گرایش مخازن)
نقش و توانائیهائی كه دانشجویان پس از فارغ التحصیلی در این رشته كسب می كنند عبارتند از:
– بررسی قابلیت تولید در مخزن با بكارگیری و بهره مندی از شیوه های جدید مطالعاتی و مدلسازی.
– ارزیابی توزیع فشار و توجیه افت آن در مخزن و چگونگی كنترل آن.
– ارائه شرایط عملیاتی برای بهره برداری از مخزن با بكارگیری خصوصیات و رفتار مخزن.
– انتخاب و ارائه روش عملی افزایش برداشت از مخازن با احتساب ملاحظات فنی واقتصادی.
– ارزیابی عملیات بهره برداری و ارائه روش بهینه.
– مدیریت و صیانت از مخازن نفت و گاز.
– توانائی ارزیابی فنی – اقتصادی طرح ها و عملیات ازدیاد برداشت از مخازن و بهینه سازی آن.
– ارزیابی تأثیر روشهای ازدیاد برداشت از مخازن بر محیط زیست.
فارغ التحصیلان این دوره می توانند نقشی مؤثر در مطالعات و مدلسازی مخازن و استفاده از روشهای بهینه ازدیاد برداشت و بطور كلی مدیریت بهینه مخزن داشته باشند.
این دانشگاه در این رشته تحصیلی تا مقطع دكتری (با همكاری دانشگاه صنعتی شریف و پژوهشگاه صنعت نفت) فعالیت آموزشی و پژوهشی دارد. در ضمن در مقطع كارشناسی ارشد بصورت مستقل و همچنین بصورت مشترك (Dual Degree) با دانشگاههای معتبر بین المللی فعالیت دارد.
