گرایش‌ها و ابعاد مختلف این رشته در کارشناسی ارشد
مهندسی مکانیک در مقطع کارشناسی ارشد دارای هفت گرایش اصلی است:
مهندسی مکانیک – طراحی کاربردی
مهندسی مکانیک – تبدیل انرژی
مهندسی مکانیک – ساخت تولید
مهندسی مکانیک – بیومکانیک
مهندسی مکانیک – سیستم محرکه خودرو
مهندسی مکانیک – سیستمهای تعلیق ترمز و فرمان
مهندسی مکانیک – سازه بدنه خورد
همچنین فارغ‌التحصیلان مهندسی مکانیک می‌توانند برای دوره کارشناسی ارشد خود ۳ گرایش فرعی مهندسی مکانیک را نیز انتخاب کنند:
سیستمهای انرژی و محیط زیست
انرژی هسته‌ای
مهندسی دریا
- توانایی‌های لازم برای داوطلبان این رشته
مکانیک بهشت ریاضیات است. این جمله زیبا از “لئوناردو اولر” ریاضیدان بزرگ سوئیسی بنیان‌گذار ارتباط تنگاتنگ ریاضیات با مکانیک است و همچنین مکانیک بخشی از علم فیزیک است. به همین دلیل دانشجوی مهندسی مکانیک باید در دو درس ریاضی و فیزیک قوی بوده و همچنین از هوش استعداد و قدرت تجسم خوبی برخوردار باشد. یک مهندس مکانیک بنا به مقتضیات رشته خود می‌بایست در محیط‌های تولیدی و در کارخانه‌ها اکثراً مشغول له کار گردد و در نتیجه باید توانایی کار در محیط‌های شلوغ و پرسروصدا و خشن و دور از شهر را داشته باشد.
توضیحی پیرامون هر گرایش
مهندسی مکانیک – طراحی کاربردی
هدف تربیت متخصصانی است که بتوانند در مراکز تولید و کارخانه‌ها اجزاء و مکانیزم‌های ماشین آلات مختلف را طراحی کنند. در این گرایش به بررسی انواع نیروها، حرکتها و تأثیر آنها در اجزاء مختلف ماشین پرداخته شده و بهترین حالت قطعه مورد نظر برای تمامی آن نیروها و گشتاورها برای برداشتن بهترین کارایی در عمر مناسب طراحی می‌گردد.
مهندسی مکانیک – تبدیل انرژی
این رشته در به کار بردن علوم و تکنولوژی مربوط جهت طرح و محاسبه اجزاء سیستمهایی که اساس کار آنها مبتنی بر تبدیل انرژی انتقال حرارت و جرم است به متخصصان کارایی لازم را می‌دهد و آنها را جهت فعالیت در صنایع مختلف مکانیک در رشته حرارت و سیالات آماده می‌سازد.
مهندس مکانیک – ساخت و تولید
هدف ترتیب کارشناسانی است که با به کار بردن تکنولوژی مربوط به ابزارشناسی و ابزارسازی، ریخته‌گری، جوشکاری، فرم دادن فلزات و … کارگاه یا کارخانه‌های تولیدی آماده کار در زمینه ساخت و تولید ماشین‌آلات صنایع را طراحی کنند.
مهندسی مکانیک – بیومکانیک
بیومکانیک در واقع کاربرد علم مکانیک در بیولوژی (زیست‌شناسی) می‌باشدو در بیومکانیک هدف درک مکانیزم سیستمهای زنده است. در مورد یک اورگانیزم هم بیومکانیک کمک به درک عملکرد طبیعی آن تخمین تغییرات در اورگانیزم و پیشنهاد روشهای مصنوعی در مورد آن می‌نماید.
گرایش بیومکانیک توانایی طراحی و ساخت تجهیزات و مواد لوازم پزشکی ایمپلنت‌ها اورتزها و پروتزهای مناسب و سازگار با بدن موجود زنده را به متخصصان می دهد.
مهندسی مکانیک – سیستم محرکه خودرو – سیستمهای تعلیق ترمز و فرمان – سازه بدنه خودرو
هدف تربیت متخصصانی در زمینههای مختلف اجزاء خودرو برای طراحی خودروهایی با مصرف سوخت و آلودگی بهینه و راحتی و آسایش بیشتر سرنشین و عمر مناسب در کاربردهای مختلف خودروها می‌باشد.
سیستمهای انرژی و محیط زیست
هدف تربیت متخصصانی برای طراحی سیستمهای بهینه مصرف سوخت بر اساس معیارهای اقتصادی می‌باشد. متخصصان این رشته با واحدهای مربوط به اقتصادی که می‌گذرانند بحث‌های مکانیکی مورد نیازی که فرا می‌گیرند به طراحی سیستمهای انرژی بر اساس بهینه مصرف انرژی و بهینه آلودگی محیط زیست می‌پردازند.
مهندسی هسته‌ای
هدف تربیت متخصصانی برای طراحی و استفاده از انرژی هسته‌ای است و به ۳ گرایش پرتوپزشکی، طراحی راکتور و چرخ سوخت تقسیم می‌شود که در گرایش راکتور به تکنولوژی تولید سوخت هسته‌ای بر اساس طراحی راکتور مناسب و دینامیک راکتور صورت می‌گیرد. درگرایش چرخه سوخت به فرآیندهای سوخت هسته‌ای از استخراج از معدن تا لحظه‌ای که به سوخت تبدیل می‌شود پرداخته می‌شود و در گرایش پرتوپزشکی به استفاده از انرژی هسته‌ای در کاربردهای پزشکی از جمله MRI و CT scan و … پرداخته می‌شود:
مهندسی دریا
هدف تربیت متخصصانی است که به طور تخصصی در ارتباط با کشتی و سازه‌های دریایی مثل اسکله‌ها و سکوهای نقتی متحرک مطالعه می‌کنند و طراحی بدنه، استحکام بدنه، سیستمهای موتور گیربکس، پایداری کشتی در مقابل امواج جانبی کشتی و طراحی مربوط به ناوبری (مسیریابی کشتی) می‌پردازند.
گرایش‌های این رشته در مقطع لیسانس
رشته مهندسی مکانیک دارای سه گرایش، طراحی جامدات، حرارت و سیالات و ساخت و تولید در مقطع لیسانس است که گرایش طراحی جامدات به بررسی انواع نیروها، حرکتها و تأثیر آنها در اجزاء مختلف ماشین می‌پردازد و مهندس طراح جامدات با توجه به نیازهای جامع، دستگاهها و ماشین‌ها مختلف را طراحی می‌کند. گرایش حرارت و سیالات به تحلیل و طراحی سیستم از دیدگاه حرارتی سیالاتی می‌پردازد و مهندس طراح سیالات به طراحی سیستمهای برودتی و حرارتی و تأسیساتی در ساختمانها و اماکن می‌پردازد. گرایش ساخت تولید به مسائل مربوط به ساخت بهینه و تولید با کیفیت بالا می‌پردازد و بیشتر به حل موضوعات و مشکلات فرآیندها و دستگاههای ساخت و تولید می‌پردازد.
رشته مهندسی مکانیک
زمینههای اشتغال
دانش مکانیک دانش زندگی است. در هر مجتمع و کارگاه صنعتی نیاز به فارغ‌التحصیل این رشته امری ضروری و مشهود است و با توجه به حرکتهای صنعتی این چند ساله اخیر کشور، مهندسین مکانیک بیش از پیش در گرداندن چرخ صنعت دخیل شده‌اند و راه همواره برای رشد و ترقی آنها باز است.
بازار کار در خارج از کشور
چشم انداز شغلی مهندسان در خارج کشور نیز بسیار امیدبخش و با استحکام است. برای مثال در ایالات متحده آمریکا رشد شغل‌ها و حرفه‌های مربوط به مهندسی مکانیک هر سال حدود ۱۶% (۳۵ هزار شغل) است و انتظار می‌رود این آهنگ رشد تا چند سال آینده هم حفظ شود. مهندسان مکانیک از روزگاران گذشته تا به امروز اغلب در بخش‌های صنعتی نقش عمده‌ای ایفا کرده و می‌کنند.
همچنین صنعت پزشکی و داروسازی فرصت‌های شغلی جدید و هیجان‌انگیزی را برای مهندسان مکانیک به وجود آورده‌اند تا نیروها و دانش‌های زیستی را در هم بیامیزند.
در چه صنایعی می‌توانند مشغول به کار شوند
یک مهندس مکانیک در حال حاضر در زمینههای مختلفی می‌تواند فعالیت کند که از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
– طراحی و ساخت تمامی ماشین‌آلات و قطعات آنها، اعم از ماشین‌آلات تولیدی تمامی صنایع، لوازم خانگی و تجهیزات پزشکی.
– طراحی و ساخت تجهیزات و سیستمهای انتقال و تصفیه آب، سیستمهای مکانیکی و کنترلی پالایشگاه‌ها و کارخانجات شیمیایی.
– طراحی و ساخت تأسیسات حرارتی و برودتی ساختمانها و اماکن، بالابرها و آسانسورها و سیستمهای حمل و نقل.
– ساخت ماشین‌آلات تلغیظ و بازیافت مواد مثل کمارخانجات قند، کاغذسازی، سیمان، نساجی، نمک و کنستانتره.
– طراحی و ساخت وسایل و تجهیزات حمل و نقل زمینی، دریایی و هوایی.
– ساخت تجهیزات دفاعی مانند تانک، راکت، اژدر و پلهای متحرک.
– ساخت روبات‌ها، بازوهای مکانیکی و سیستمهای تولید.
– در ضمن یک مهندس مکانیک می‌تواند به‌عنوان کارشناس و مشاور فنی در بانک‌ها، شرکت‌های سرمایه‌گذاری و بیمه و شرکت‌های بازرسی و نظارت امور بین‌المللی فعالیت بکند.
